تحلیل ابعاد رزق در آیات و روایات و بررسی آثار تربیتی آن

رزق، یکی از مهمترین نیازها و دغدغه¬های انسان از ابتدا خلقت بوده است که شامل هر نوع بهره¬ای از جانب خداوند به موجودات می¬باشد. هدف پژوهش حاضر، تحلیل ابعاد رزق در آیات و روایات و بررسی آثار تربیتی آن است. نوع پژوهش، بنیادی و با روش تحلیل مفهومی و اسنادی می¬باشد. جامعه¬ی پژوهش، متنی و شامل آیات قرآن و روایات بحارالانوار و کنزالعمال در رابطه با موضوع رزق است که به صورت هدفمند و در راستای سوالات پژوهش انجام شده است. یافته¬های پژوهش حاکی از آن است که مفهوم رزق در آیات و روایات بررسی شده و در آیات به جنبه کاربردی آن از جهت رابطه همنشینی و جانشینی پرداخته شده است؛ ابعاد رزق شامل بعد عبادی، اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی می¬باشد. آثار تربیتی رزق در بعد فردی شامل عدم پیروی از خواهش¬های نفسانی، ایجاد روحیه سپاسگزاری و شکر، تقویت خشوع و تقوای الهی، تقویت عمل صالح، تقویت عزت نفس، آرامش و رفاه، تقویت و تثبیت دینداری، جلاء دادن روح، حفاظت الهی و دوری از رذایل اخلاقی و استجابت دعا می¬باشد. در بعد اجتماعی شامل رعایت حقوق دیگران، پرورش نوع دوستی و روح اجتماعی، رفاه عمومی، برتری بر سایر جوامع و امین مردم و مورد اعتماد جامعه می¬باشد. بعد خانوادگی شامل رعایت حقوق اعضای خانواده، بهره¬مندی از فرزندان صالح، تقویت حس احترام و محبت نسبت به اعضای خانواده و ایجاد آسایش و رفاه برای خانواده می¬باشد و آثار مال حرام شامل سه بعد فردی، اجتماعی و خانوادگی است.